Gisteren was het dan eindelijk zover: de twee series Drawing her Story die Simone van Olst en ik in Leiden hebben uitgevoerd kwamen samen in een expositie in Theater Ins Blau én in een catalogus. Daar hoorde natuurlijk een feestelijke opening bij. Erg leuk dat wethouder Roos van Gelderen bereid was bij de opening de catalogus 'Ontmoetingen rond de tekentafel' in ontvangst te nemen. 

In de expositie zijn 15 werken te zien uit de twee series Drawing her Story. In de catalogus zijn meer werken te vinden, en zijn ook de reacties van de deelnemers op de tekencursus te lezen. En precies die reacties heb ik gisteren nog eens veelvuldig teruggehoord en maakten dat ik heel tevreden terugkijk op het project.
Het doel van Drawing her Story was immers om vrouwen van allerlei leeftijden, achtergronden en culturen bij elkaar te brengen. Dat is gelukt. Niet alleen varieerden de dames in leeftijd van 32 tot 72 jaar, ook in land van herkomst zat een enorme diversiteit: Nederland, Thailand, Denemarken, Italië, Marokko, Brazilië, Vietnam, Venezuela en Spanje.

Uit de reacties van de vrouwen bleek maar weer eens dat verschillen tussen vrouwen uit Nederland soms groter zijn dan die met vrouwen uit een andere cultuur. Als je het immers over wezenlijke thema's zoals "familie", "jeugd", "vooroordelen" of "verhuizen" gaat hebben blijken afstanden vaak lang niet zo groot te zijn. 

Irene uit de eerste groep verwoordt het als volgt: "Ik kon haar verhaal ineens plaatsen in de geschiedenis van Nederland, de droge migratiecijfers en -rapporten gingen leven, kregen een gezicht. Ik leerde mijn land, mijn landgenoten beter kennen. Dat vond ik bijzonder."  


Een flink deel van de vrouwen heeft besloten elkaar niet uit het oog te willen verliezen. Zij ontmoeten elkaar regelmatig, één op één of in een kleine groep. Die verbondenheid en nieuwsgierheid naar elkaar is ontstaan in de ontmoetingen rond de tekentafel, en daar zijn Simone en ik heel trots op. Dank jullie wel Anne, Irene, Anita, Diny, Bouchra, Simone, Saïda, Karen, Tai, Odalys, Gerda, Jenny, Fenneke, Yen, Nel, Nagwa, Chiara en Montserrat! 

Op vrijdag 17 mei om 16.00 uur wordt in Theater Ins Blau aan de Haagweg 6 in Leiden de expositie geopend met werk van de deelnemers van de twee series Drawing her Story. Iedereen is van harte welkom om een kijkje te komen nemen. 

In de expositie is werk te zien dat de deelnemers van twee series Drawing her Story in Leiden onder begeleiding van Simone van Olst en Eline Levering maakten. Ook wordt de catalogus gepresenteerd waarin het werk van de deelnemers is opgenomen.

Over Drawing her Story
In Drawing her Story werden vrouwen van allerlei leeftijden, achtergronden en nationaliteiten samengebracht in een tekencursus waarbij zij aan de hand van thema’s, zoals ‘familie’, ‘feest’ en ‘eten’, elkaars verhaal tekenden. De vrouwen vormden iedere les nieuwe tweetallen en spraken over hun leven, hun verleden, hun heden en hun toekomstdromen. U bent van harte welkom om de opening bij te wonen en van de deelnemers aan Drawing her Story te horen hoe zij het project hebben ervaren.

Wie is eigenlijk mijn buurvrouw? Wat is haar verhaal? Op het eerste gezicht alledaagse vragen, maar ook heel belangrijke. Op basis van dit thema is “Drawing her story oftewel: Teken haar verhaal”
ontwikkeld.

Vrouwen tekenen elkaars verhaal
In Drawing her Story (Teken haar verhaal) worden vrouwen van allerlei nationaliteiten (ook de Nederlandse) samengebracht in een cursus. Tien weken lang volgen zij tekenlessen waarbij ze aan de hand van thema’s elkaars verhaal tekenen. De vrouwen vormen iedere les nieuwe tweetallen en vertellen aan de hand van thema’s zoals ‘eten’, ‘familie’, ‘feest’, elkaar over hun leven, hun verleden, hun heden en hun toekomstdromen. Goed luisteren naar elkaar is belangrijk, de deelneemsters tekenen immers elkaars verhaal. Zodoende leren de vrouwen elkaar goed kennen en krijgen zij begrip voor de situatie en de achtergrond van de ander.

Tentoonstelling
Een selectie van de tekeningen die vrouwen tijdens de tekenworkshops hebben gemaakt worden na afloop tentoongesteld in een tentoonstelling en opgenomen in een catalogus. De deelneemsters helpen zelf ook mee aan de tentoonstelling.

Meedoen?
Vrouwen van alle leeftijden en alle nationaliteiten kunnen zich opgeven om mee te doen. Deelname is gratis. Opgeven kan bij Eline Levering via emailadres [email protected] of door te bellen: 06-12548246

Wanneer?
De lessen worden gegeven op dinsdagen van 9.30 uur tot 11.30 aan de Herenstraat 61 te Leiden (Servicecentrum Libertas). De data zijn:

5 februari
12 februari
26 februari
5 maart
12 maart
19 maart
26 maart
2 april
9 april
16 april

Vandaag weer een nieuwe blog over mijn eigen collectie kunstwerken. Ik begon met een litho van Marcel Marceau en vervolgde met Hemelbed van Luk van Soom. Die laatste is eigenlijk een uitzondering in mijn collectie omdat het een object is. Ook schilderijen zijn minder aanwezig. Niet alleen vanwege de prijs, maar ook omdat ik vooral erg houd van werk op papier. En dan in het bijzonder van etsen.

Etsen is een techniek die niet al teveel meer door Nederlandse grafici wordt toegepast en hier nooit zo groot is geworden als bijvoorbeeld in Duitsland of Frankrijk. Het ontbreekt in Nederland nog steeds aan een volwaardig museum voor grafische kunst. Zelf heb ik een aantal (kleuren)etsen in bezit van twee van Nederlands grootste grafici: Harry van Kruiningen en Cees Kortlang. Over die laatste later meer. Vandaag neem ik jullie mee langs twee etsen van Harry van Kruiningen, synoniem voor Henri Adelbert Janssen. 

Opvallend aan de werken op papier die ik heb is dat ik ze allemaal gekocht heb vanwege de gebruikte techniek, en niet in de eerste plaats vanwege de voorstellingen. Etsen zijn het medium waarin, veel meer dan bij schilderijen, naar mijn mening puur vakmanschap te zien is. De materialiteit van de etsplaat, het zuur en de techniek van de graficus zijn zeer belangrijk en maken het werk sterk. Etsen zijn vaak ook heel bijzonder om aan te raken (hoewel dat natuurlijk eigenlijk niet teveel moet gebeuren) omdat je dan zo goed de randen van de etsplaat kan voelen. Harry van Kruingen beheerste de techniek van het etsen meesterlijk. Hij experimenteerde met technieken en scheef een boek over grafische kunst. Hij is niet voor niets opgenomen in alle grote (prenten)collecties, zoals die van het Rijksprentenkabinet en die van de Leidse Universiteitsbibliotheek. Daarnaast zijn er ook veel particuliere verzamelaars van zijn werk. De etsen van Harry van Kruiningen worden vrij veel aangeboden op veilingen en zijn over het algemeen redelijk betaalbaar. 

Fascinerend en bijzonder (en om hebberig van te worden!) aan het werk van Van Kruiningen zijn de series die hij maakte. Bijvoorbeeld reeksen prenten rond de Metamorphosen van Ovidius en het Gilgamesj epos. 
De twee prenten die ik bezit zijn gemaakt in ets en aquatint. Aquatint is een variant op de etstechniek, waarbij geen lijnen en vlakken worden gemaakt maar 'tonen'. Op het ene werk is een zakkenroller te zien die steelt van een (rijke?) man. Een hand geeft tegelijkertijd een munt aan een bedelaar. Op het andere werk is een scene uit Gulliver's rezien te zien: Gulliver in het land van de Houyhnhnms. In beide etsen is veel detaillering te zien en is er een mooi evenwicht in de tonen in de ets. Enige minpuntje is dat de etsen aan de muur een wat sombere indruk maken. Daarom op mijn verlanglijstje: een van zijn kleurenetsen! 

Al een tijdje speelt het idee door mijn hoofd om een boek(je) te maken over particuliere kunstverzamelaars in Leiden. Van kaartenverzamelaars en collectioneurs van moderne kunst tot liefhebbers van bijzondere uitgaven van Jan Wolkers: ze zijn allemaal in Leiden te vinden. Niet alle verzamelaars lopen echter met hun schatten te koop. Het zou dus zomaar een flinke klus kunnen zijn om hen over de streep te trekken mee te werken. Maar, als je iets wilt, moet je altijd eerst bij jezelf beginnen. Daarom op deze weblog in de komende weken een inkijkje in mijn eigen bescheiden collectie kunstwerken.  

Veel mensen denken dat kunst duur is. Of vinden het eng om te kopen. Dat is nergens voor nodig. Je kunt bescheiden beginnen en hoeft niet bang te zijn voor een miskoop. Immers, waarom zou iets een miskoop zijn als jij een werk zelf mooi vindt? 

Voor mij was de stap om een eerste kunstwerk te kopen niet groot. Tijdens mijn studie kunstgeschiedenis werkte ik bij Van Stockums Veilingen in Den Haag, waar ik de boek- en prentveilingen voorbereidde. Flink wat atlassen, kaarten en oude en moderne prenten gingen door mijn handen. En daar kocht ik dan ook mijn eerste kunstwerk: een litho van Marcel Marceau. Als ik het me goed herinner betaalde ik er 70 euro voor. 

Marcel Marceau is bekend geworden als mimespeler en was de bedenker van 'bip', een trieste clown met een wit gezicht en felrode lippen. Op de litho van Marcel Marceau is drie maal zo'n figuur te zien, maar dan met drie verschillende gezichtsuitdrukkingen: Van omhooggekrulde lippen tot een droef naar beneden getrokken mond. Alle clowns hebben tranen onder hun ogen. Op de achtergrond is een stad ( vermoedelijk Parijs) te zien. In de lucht donkere wolken, drie zonnen en een zwarte zon of maan. 

Dit werk kocht ik impulsief, omdat het me aansprak. Ik kende het werk van Marcel Marceau niet en had geen idee of ik een 'goede' aankoop deed. Voor 70 euro natuurlijk ook niet zo belangrijk. De litho stond vervolgens in de weg op mijn studentenkamer en ook nu heb ik er nog steeds geen écht goede plek voor gevonden. Maar nog altijd word ik, hoewel de figuren op het werk triest kijken, vrolijk van dit kunstwerk. Nu ik weer eens wat meer over Marceau heb gelezen en een aantal van zijn litho's heb bekeken word ik alleen maar enthousiaster. Mijn eerste kunstwerk is zeker geen miskoop geweest! 

Binnenkort meer werken uit de 'Collectie Eline' op dit blog. Onder andere een sculptuur die ik zelf het 'seksfabriekje' noem.... 

Deze week ontving ik de veilingcatalogus van de boek- en prentveiling van een van mijn oude werkgevers: Van Stockums Veilingen in Den Haag. Een van de veilingitems herkende ik (zonder te spieken!) direct als een werk van Jacques de Gheyn II, een in Antwerpen geboren tekenaar en prentmaker die in de leer ging bij Hendrick Goltzius. In 2009 werkte ik mee aan de tentoonstelling  Op weg naar de Gouden Eeuw. Hendrick Goltzius en Jacques de Gheyn II" in het Limburgs Museum Venlo, waarvan je hier de catalogus kunt zien.

Jacques de Gheijn woonde enkele jaren in Leiden en had contact met alle belangrijke geleerden aan de Leidse Universiteit.
Een van die geleerden, hoewel toen nog maar 15 jaar, was Hugo de Groot, afgebeeld op de prent die nu te koop is bij Van Stockums. De prent beeldt Hugo de Groot af en is voorzien van De Groot's devies 'Ruit Hora' (de tijd snelt voort) en een Latijns vers dat, vertaald, stelt: "Ik van myn vyftien jaer ter pleitrol opgeschreven Huig Jansz. de Groot word dus in plaet verbeeldt naer 't leven". De Groot verwijst hier naar zijn inschrijvinmg in 1599 als advocaat. Op de prent toont Grotius een medaillon met de beeltenis van de Franse koning Hendrik IV.

De tekening, uiteraard in tegengestelde richting, die voorafging aan deze prent, is in het bezit van het Amsterdams Historisch Museum. Hoewel minder zeldzaam en kostbaar als de tekening, is de prent zelf ook bijzonder. Op deze grote afbeelding van de prent is te zien hoe gedetailleerd de jonge geleerde is weergegeven. Nu te koop bij Van Stockums Veilingen vanaf 350 euro. Wie biedt?

Vorige week voerde het cultuuruitje van GroenLinks Leiden mij naar de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek Leiden. Hoewel ik de collectie redelijk ken, verraste het bezoek me toch. Conservator prenten en tekeningen Jef Schaeps toonde ons een aantal topstukken uit de collectie. Daar horen natuurlijk prenten en tekeningen bij van Hendrick Goltzius, Rembrandt en Lievens. Een van de redenen om het cultuuruitje te organiseren was voor mij dan ook om mensen nog eens te laten weten dat we naast de prachtige Brillenverkoper in de Lakenhal toch echt nog wel meer Rembrandts in Leiden hebben. 
Maar, de werken die me bij het bezoek het meest aanspraken waren toch de moderne tekeningen en prenten in de collectie. De UB verzamelt namelijk ook  modern werk, zodat de collectie interessant blijft en doorloopt tot in de nieuwste tijd. Een van de tekeningen die we zagen was een groot werk van de jonge Rotterdamse kunstenaar Justin Wijers. Het werk, getiteld "You think I ain't worth a dollar" is 100 x 140 cm groot en toont het lichaam van een dode man, opgebouwd uit letters, kleurige vlakken en lijntjes in viltstift en pen. 
Wijers maakt deze werken naar aanleiding van foto's die hij op internet vindt. Het kan hierbij gaan om slachtoffers van drugsoorlogen, racisme of oorlog. Justin Wijers is een zeer geengageerde kunstenaar en beoogt met zijn werk de 'naamloze' slachtoffers een identiteit terug te geven. Deze identiteit is fictief. Hij gaat niet op onderzoek uit wie de mensen op de foto in werkelijkheid waren, maar construeert zijn eigen werkelijkheid voor hen. Zelf schrijft hij hierover: "ik voel me een plastisch 
chirurg die een misvormd lijf zijn schoonheid weer teruggeeft of een uitvaartverzorger die een lijk aflegt. De wonden en het bloed worden als het ware verhuld in een organisch geheel van lijnen, teksten, symbolen en onderliggende tekeningetjes die ontstaan uit vrije associatie." 
Zijn werk doet me enigzins denken aan dat van Ronald Ophuis, over wie onlangs de prachtige documentaire 'Painful Painting' werd uitgezonden. Ook Ophuis gebruikt gruwelijke beelden als inspiratie voor zijn werk en ook Ophuis werkt op groot formaat. Bij Ophuis is echter niet het doel om de betrokkenen een nieuwe identiteit te geven, zoals bij Wijers wel het geval is. Wijers maakt met zijn werk monumenten voor de slachtoffers. Omdat iedereen, in welke omstandigheid hij dan ook gestorven is, een mens is zoals wij allemaal. 

Afbeelding: Justin Wijers, You think I ain't worth a dollar, 2009, gemengde techniek op papier, 100 x 140 cm, Bijzondere Collecties Universiteit Leiden, inv. nr. 20744 (Print room)

Deze keer in Kunstwerk in de kijker aandacht voor mijn eigen kunstwerk! Vorige week ontving ik van de drukker het eerste exemplaar van "Vorm en Achtergrond. Leven en werk van schilder-graficus Cees Kortlang (1926-2008)". Sinds 2009 ben ik al bezig met het onderzoek naar leven en werk van Cees Kortlang: interviews met vrienden en familie, herinneringen van collega-kunstenaars, foto's van vroeger, ik verzamelde het allemaal. In de loop van de tijd ontstond er een levendig beeld van Cees Kortlang, van zijn karakter en van zijn werk. 

Dit alles is opgeschreven in de publicatie, die is uitgegeven door de Karin Kortlang Stichting. Het boek heeft een prachtige harde grijs kartonnen kaft en bevat veel afbeeldingen van het werk van Kortlang. Ik ben er supertrots op en wil het boek natuurlijk graag aan de man brengen! 

Bestellen kan via [email protected] of natuurlijk direct via mij (jullie hebben mijn nummer)! Het boek kost 22,50 euro (excl. verzendkosten). Dus: bestel maar, bestel maar bestel maar..... ! 

Gisteren mocht ik een college geven voor de Museumjeugduniversiteit. Een geweldig project (dat in Leiden ontstaan is!) waarbij kinderen van 8 t/m 12 een collegereeks kunnen volgen die door experts en wetenschappers gegeven wordt en waarbij steeds een bijzondere of grappige vraag centraal staat die te maken heeft met de collectie van het museum. Bij mij was de vraag: "Wanneer liepen er olifanten door de Breestraat?"  en ik gaf dit college naar aanleiding van de affichecollectie van de 3 October Vereeniging die ook een plekje heeft in de tentoonstelling rond Leidens ontzet die momenteel in de Lakenhal te zien is. Zoals het een kunsthistoricus betaamt liet ik vooral veel plaatjes zien. Mijn belangrijkste doel met het college was dan ook om de kinderen heel goed te laten kijken. Want soms zijn die affiches eigenlijk helemaal niet zo gemakkelijk te begrijpen. Wie is bijvoorbeeld die vrouw op het affiche uit 1911? En wat is precies een personificatie? Waar heeft de maker van het affiche uit 1963 zijn signatuur verstopt? Met de kinderen zocht ik naar het antwoord op deze vragen. En natuurlijk namen we ook een kijkje bij de affichemuur die ingericht is op de tentoonstelling in de Lakenhal. Het was enorm leuk om het college te geven, al had ik niet verwacht dat de kinderen zóveel vragen zouden stellen. Heel leuk om te merken dat ze zo geïnteresseerd zijn en zelf al heel veel weten.

En hoe het nu zat met die olifant? Die liep, net als een groep apen, in 1978 door de Breestraat tijdens de optocht rond "Wonderbaarlijke reizen". Toen deden ze nog niet zo moeilijk over dieren in de stoet.
Hieronder een aantal van de affiches die ik heb laten zien tijdens het college. Alle affiches zijn in het bezit van het Regionaal Archief Leiden.