Prijzen van je kunst wel of niet vermelden?

Prijzen van je kunst wel of niet vermelden?

Deze blog schreef ik voor Cultuur+Ondernemen en is verschenen op hun website. 

Op een vakantie gebeurt het me nog wel eens. Dwalend door een onbekende stad valt ons oog op een mooi restaurant. De plek, de ambiance, het uitzicht: precies wat we zoeken. We werpen een laatste blik op de menukaart bij de ingang van het terras. Prachtige gerechten. Maar dan daarachter….. geen prijs. Oef, net op tijd gezien! Dit past vast niet in ons budget. We keren om, op zoek naar een plek waar we niet voor verrassingen komen te staan.

Winkel zonder prijskaartjes
Iets soortgelijks gebeurt me vaak als ik de websites van kunstenaars bekijk. Want daar is iets vreemds mee aan de hand. Het is een van de weinige ‘winkels’ waar je regelmatig de prijs van de producten niet te zien krijgt. Voor mij steevast een irritatie als ik overweeg een kunstwerk aan te schaffen. En daarin ben ik niet de enige. In een twitterdraadje van Sylvia Witteman over het niet vermelden van prijzen bij mode-items in Volkskrant Magazine verzuchtte een twitteraar (@mterborg): ‘Ik koop nooit iets waar geen prijs bij staat, zelfs niet in de supermarkt. Als ik als klant extra moeite moet doen willen ze mijn geld blijkbaar niet hebben denk ik dan.’

Redenen om geen prijs te noemen
Willen die kunstenaars niets verkopen? Integendeel. Maar wat houdt hen dan tegen? Dit zijn de redenen die ik het meest tegenkom en mijn adviezen daarover:
​
Onzekerheid: wat is mijn werk waard?
Verrassend genoeg komt dit niet alleen voor bij beginnende kunstenaars. Ook gevestigde kunstenaars vinden het vaak lastig een prijs te bepalen. Toch is het belangrijk. Kijk hiervoor naar wat je collega-kunstenaars doen, hanteer een formule voor het berekenen van de prijs, of reken eens na op welk uurtarief je uitkomt. Zorg dat je weet waaróm je vraagt wat je vraagt. Dat komt uiteindelijk de gehele sector ten goede. 

Relatie met een galerie
Vaak gehoord en relevant als je werk exposeert of een vaste galerie hebt: galeries zouden niet willen dat je je prijzen online zet. Zij krijgen provisie als het werk via hen verkocht wordt. Soms zie je dan ook dat in een galerie een hogere prijs wordt gevraagd dan via de eigen kanalen. Maar het is gemakkelijker om vaste prijzen te hanteren, zo voorkom je scheve gezichten bij kopers. Dit betekent dus dat je de afdracht aan een galerie meeneemt in je prijs, in plaats van in de galerie een ‘toeslag’ te vragen.
Ook kun je met een galerie een termijn afspreken voor de afdracht van provisie, bijvoorbeeld tot enkele weken na de expositie in de galerie. Of je biedt de werken op je site aan met vermelding van prijzen, maar linkt voor verkoop door naar de galerie. Zo zijn er meer afspraken denkbaar. Zowel kunstkopers als galeries hebben zich het afgelopen jaar noodgedwongen op kunst online gestort, zoals uit dit artikel in Het Parool blijkt. Dat biedt kansen. Openheid en transparantie over de prijs zijn daarvoor een voorwaarde. 

Behoefte aan persoonlijk contact met een koper
Veel kunstenaars hopen met een ‘prijs op aanvraag’ bezoekers te verleiden contact op te nemen en hen zo een stap verder te helpen in het verkoopproces. Maar gemak dient de mens: de meeste potentiële kopers nemen die moeite niet. En zoals het restaurant zonder prijslijst afschrikt, doet een kunstwerk zonder prijs dat ook.

Dat betekent natuurlijk niet dat je niet moet bouwen aan een relatie met je potentiële klanten! Maar het laten opvragen van een prijslijst is daarvoor niet de enige manier. Denk eens aan interactie op je social media. Of contact opnemen voor detailfoto’s van een werk of een atelierbezoek. Soms heeft deze overweging overigens ook te maken met onzekerheid vanuit de kunstenaar. In een persoonlijk gesprek hoopt die erachter te komen welke prijs de koper bereid is te betalen.

De prijzen liggen niet vast
Soms staat de prijs van een werk (nog) niet vast. Denk aan een kunstwerk in opdracht, een lied op maat, of een voorstelling voor een bedrijf. Wees duidelijk dat je geen eenheidsworst biedt en geef een indicatie zodat de klant weet wat hij kan verwachten: ‘Een voorstelling op maat van 30 minuten kan al vanaf…..’. Of: prijzen zijn afhankelijk van het gekozen formaat en materiaal en variëren tussen…. en …..’. Zo kunnen geïnteresseerden direct inschatten of je werk binnen hun budget valt en of het zinvol is verder in gesprek te gaan.

Soms zijn de redenen nog verder gezocht. Zo sprak ik eens een beeldend kunstenaar die niet wilde dat potentiële inbrekers de waarde van haar werk wisten.  En ook zijn er kunstenaars die menen dat het niet chique is om je prijzen te vermelden of dat het zou afleiden van de inhoud van je werk. Beeldend kunstenaar Mirna Limon vertelt: “Ik heb de indruk dat het steeds meer verandert op de academie, maar tien jaar geleden werd je soms zelfs raar aangekeken wanneer je vertelde dat je je werk wilde verkopen. Want je moest vooral geen commerciële kunstenaar worden.

Je prijs noemen haalt drempels weg
Er zijn dus talloze redenen aan te voeren om géén prijzen op je website te vermelden. Maar ze leggen het wat mij betreft allemaal af tegen dé reden om het wel te doen: je haalt zoveel mogelijk drempels voor je kopers weg. Kunstenaar Britt Dorenbosch nam onlangs de stap om op haar site een shop met kunstwerken mét prijzen toe te voegen. “Als ik fan van ben van een kunstenaar zoek ik zelf ook op internet of er iets te koop is en voor hoeveel dat dan is. Ik wil meer geld verdienen met mijn kunst en een webshop leek dan ook een goede stap, zo maak ik het kopers makkelijk.” 

Kopers houden van duidelijkheid
​En zo is het maar net: (potentiële) kopers houden van duidelijkheid. Hou bij het aanbieden van je werk áltijd de bezoeker van je site voor ogen. Wat wil die persoon vinden? Wanneer haakt die af? Het aanbod van kunst online is immers overweldigend en klanten zijn met één klik je winkel weer uit. Bied bij het presenteren van je werk online dus de kwaliteit, persoonlijke aandacht en zorgvuldigheid van een goed restaurant. En combineer dat met een vleugje bravoure van een marktkoopman die zijn publiek kent, een vlotte babbel heeft, persoonlijk contact maakt én niet bang is zijn prijzen van de daken te schreeuwen.